Pilotaże badawcze

Analiza podejścia badawczego i wypracowanych narzędzi do oceny wpływu wsparcia w ramach VI Osi Priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014–2020 – badanie pilotażowe

Centrum Unijnych Projektów Transportowych wspólnie z ekspertami Transportowego Obserwatorium Badawczego opracowało podejście badawcze dotyczące badania wpływu interwencji w ramach VI Osi Priorytetowej Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014–2020.

Na zlecenie CUPT została przeprowadzona analiza pilotażowa dotycząca wypracowanego podejścia badawczego i wskazanych narzędzi. Wyniki analizy będą wykorzystane przy realizacji badania ujętego w Planie Ewaluacji POIiŚ 2014–2020 pn. Wpływ działań podejmowanych w ramach osi VI POIiŚ na poprawę płynności i bezpieczeństwa ruchu oraz integrację systemów transportowych w miastach oraz wykorzystanie transportu miejskiego.

Analiza miała na celu:

• weryfikację przyjętych założeń i proponowanych narzędzi badawczych oraz wskazanie ich mocnych i słabych stron,
• sprawdzenie, czy przyjęty kierunek (metody i narzędzia badawcze) pozwoli zbadać wpływ projektów zrealizowanych w ramach VI OP,
• wskazanie możliwych alternatyw dla obecnego podejścia badawczego,
• obliczenie wartości wskaźników bazowych (stanu przed realizacją projektów).

Główne wnioski metodyczne:

Modelowanie efektu netto oddziaływania POIiŚ stanowi duże wyzwanie nie tylko ze względu na wielkość próby oraz objęcie podobną interwencją wszystkich jednostek, ale także na dostępność danych i potencjalnie trudny do uchwycenia efekt interwencji.
Podjęte próby doprowadziły do wiarygodnego oszacowania efektu netto w skali 21 miast wojewódzkich i subregionalnych, dla których udało się uzyskać odpowiedni zbiór danych.
Szczególną trudność stanowi pozyskanie odpowiednich danych wejściowych. Wyeliminowanie tej trudności nie jest jednak jedynym czynnikiem sukcesu pomiaru efektu netto.
Nie otrzymano wystarczających danych z kilku istotnych miast POIiŚ (m.in. z Krakowa i Wrocławia), natomiast modelowanie efektu netto interwencji dla Warszawy nie jest możliwe ze względu na jej odmienność względem innych miast w kraju.
Nie jest zalecana organizacja badania random route we wszystkich miastach, w których są lub będą realizowane projekty VI OP z uwagi na duże koszty w stosunku do efektów oceny oddziaływania interwencji.

Główne rekomendacje metodologiczne:

Regularne tworzenie kompleksowej bazy danych dotyczącej transportu publicznego.
Wymóg zapewnienia przez beneficjenta – na etapie wniosku o dofinansowanie – przygotowania wskaźników wyjściowych opisujących stan systemu transportowego przed realizacją projektu.
Ponowienie badania efektu netto dla POIiŚ w oparciu o tę bazę, najlepiej dla całej interwencji w ramach umowy partnerstwa, a później – wydzielenie efektu POIiŚ.
Przeprowadzenie analizy kosztów i korzyści ex-post kluczowych inwestycji VI OP POIiŚ w Warszawie lub badanie efektu netto inwestycji unijnych w największych metropoliach (zwłaszcza w Warszawie) w skali międzynarodowej, a nie krajowej.