Działanie FENX.04.03 Infrastruktura lotnicza w TEN-T

Pomoc publiczna w ramach Działania FENX.04.03 Infrastruktura lotnicza w TEN-T udzielana jest na podstawie Rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 24 sierpnia 2023 r. w sprawie udzielania pomocy publicznej na realizację projektów w zakresie transportu lotniczego w ramach programu Fundusze Europejskie na Infrastrukturę, Klimat, Środowisko 2021-2027, które w par. 5 wyłącza możliwość udzielenia pomocy przedsiębiorcy, o którym mowa w art. 56a ust 9 rozporządzenia 651/2014.

Zgodnie z art. 56a ust 9, zdanie pierwsze „Pomoc inwestycyjna nie przysługuje portom lotniczym o średnim rocznym przepływie pasażerów przekraczającym trzy miliony osób w ciągu dwóch lat obrotowych poprzedzających rok, w którym rzeczywiście przyznaje się pomoc”.

Jednocześnie zgodnie z art. 2 pkt 148) rozporządzenia 651/2014 „średni roczny przepływ pasażerów oznacza wartość liczbową określaną na podstawie przepływu pasażerów przylatujących i wylatujących w okresie dwóch lat obrotowych poprzedzających rok, w którym pomoc została przyznana” (na potrzeby obliczeń należy przyjąć, że pomoc zostanie przyznana w 2024 r.).

Oznacza to, że do obliczenia „średniego rocznego przepływu pasażerów” opieramy się na danych o przepływie pasażerów z dwóch lat, wyliczając średnią przypadającą na jeden rok (dokonujemy tego obliczenia poprzez podzielenie sumy pasażerów z okresu dwóch lat przez 2). Działanie te obrazuje poniższy przykład:

• Rok 2022 = 2 mln pasażerów,
• Rok 2023 = 3,5 mln pasażerów.

Średnio roczny przepływ pasażerów dla lat 2022-23 = (2 + 3,5)/2 =  2,75 mln (warunek spełniony, można udzielić pomocy).

Wyjaśnienie ws. kryterium rankingującego „Gotowość techniczna projektu do realizacji”, w którym oceniamy stan przygotowania projektu do realizacji.

Projekty nieinfrastrukturalne (projekty polegające na wykonaniu dostaw lub usług w rozumieniu art. 7 ust. 4 i ust. 28 ustawy z dnia 11 września 2019 r. Prawo zamówień publicznych):

Dokumentacja przetargowa (pełna dokumentacja niezbędna do wszczęcia postępowania o udzielenie zamówienia posiadana w zakresie określonym współczynnikiem szacunkowej wartości zamówienia w stosunku do całkowitej wartości wszystkich zamówień w ramach projektu). Punkty za posiadanie dokumentacji przetargowej będą przyznawane na podstawie współczynnika określającego zakres posiadanej dokumentacji. W celu określenia wartości tego współczynnika należy obliczyć stosunek wartości zamówień dotyczących zakupu systemów, urządzeń lub sprzętu, dla których wnioskodawca posiada ww. dokumentację, do wartości wszystkich zamówień w projekcie dotyczących zakupu systemów, urządzeń lub sprzętu.

• pkt. – współczynnik ≥ 70%
• 3 pkt. – 70% >współczynnik ≥ 50%
• 2 pkt. – 50% > współczynnik ≥ 30 %
• 1 pkt – 30% > współczynnik ≥ 20 %

Punkty dla ww. kryterium będą przyznawane na podstawie współczynnika określającego zakres posiadanej dokumentacji a nie planowanej daty wszczęcia postępowania.

Zgodnie z art. 65 ust. 1 rozporządzenia ogólnego (Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 2021/1060 z dnia 24 czerwca 2021 r.), obowiązek zachowania trwałości dotyczy projektów obejmujących inwestycje w infrastrukturę lub inwestycje produkcyjne (rozumiane również jako inwestycje w obszarze usług). Trwałość projektu oznacza utrzymanie inwestycji przez okres pięciu lat (trzech lat w przypadku MŚP) od daty rozliczenia projektu, tj. od daty płatności końcowej na rzecz beneficjenta. W wyznaczonym okresie beneficjent nie może dokonać istotnych zmian w projekcie ani zaprzestać działalności.

Odnosząc się do istoty zadanego pytania, informuję jak poniżej.

Zachowanie trwałości to z jednej strony obowiązek wykorzystywania dofinansowanego sprzętu w okresie trwałości, a z drugiej konieczność zapewnienia funkcjonowania projektu przez cały okres trwałości. Beneficjent jest zobowiązany do konserwacji sprzętu, jego naprawy i ewentualnej wymiany, w zakresie, w jakim jest to konieczne, aby utrzymać funkcjonowanie projektu.

W zależności od postanowień umowy o dofinansowanie projektu, beneficjent może być zobowiązany do poinformowania instytucji, z którą podpisał umowę o dofinansowanie projektu, o konieczności wymiany sprzętu, przedstawienia uzasadnienia (np. sprzęt stał się przestarzały, zepsuł się i nie można go naprawić, został skradziony) i uzyskania zgody instytucji.

W przypadku wymiany sprzętu powinien zostać zachowany odpowiedni ślad audytowy, aby w razie kontroli można było stwierdzić:

• kiedy i dlaczego doszło do wymiany sprzętu,
• co stało się ze starym sprzętem oraz
• z jakich środków został pozyskany nowy sprzęt.

Należy przy tym pamiętać, że beneficjent, dokonując zakupu nowego sprzętu nie może sfinansować go, nawet w części, z wykorzystaniem środków UE, gdyż oznaczałoby to naruszenie zasady zakazującej podwójnego finansowania wydatków (z wyjątkiem sytuacji gdy kilkukrotny zakup został przewidziany w ramach budżetu projektu i jest uzasadniony jego specyfiką).

Podobnie w innych sytuacjach, beneficjent jest zobowiązany ponosić niezbędne nakłady finansowe w celu zapewnienia funkcjonowania projektu przez cały okres trwałości.

Problem wymiany sprzętu może pojawiać się także po jego zamortyzowaniu. Okres amortyzacji sprzętu może być krótszy niż okres trwałości. Nie oznacza to jednak automatycznie, że zamortyzowany sprzęt należy wymienić. Wymiana może być wprawdzie wskazana, jednak należy przyjąć, że co do zasady sprzęt powinien być użytkowany w projekcie tak długo, jak długo będzie spełniał swoją rolę. W takiej sytuacji, mając na względzie zasady efektywności ekonomicznej i gospodarności, sprzęt nie powinien podlegać wymianie przed zakończeniem okresu trwałości.

Należy podkreślić, że nie ma możliwości wyłączenia stosowania art. 65 rozporządzenia ogólnego w odniesieniu do aktywów trwałych, które ulegają amortyzacji w okresie krótszym niż 5 lat (3 lata dla MŚP). Niemniej, podstawowe znaczenie mają zapisy wniosku o dofinansowanie, w którym może zostać zaznaczone, że pewne elementy, ze względu na ich specyficzne cechy, zostaną zamortyzowane lub zastąpione innymi w krótszym okresie niż przewiduje art. 65, o ile służy to celom projektu.

Wniosek dla naboru dla Działania FENX.04.03 Infrastruktura lotnicza w TEN-T, należy złożyć z całą wymaganą dokumentacją. Ogłoszenie o planowanym naborze wraz z pełną dokumentacją (wymaganymi załącznikami) znajdują się na dedykowanej stronie.

W ramach ogłoszonego naboru CUPT zorganizował dwa szkolenia dla potencjalnych wnioskodawców. Na tej stronie znajduje się prezentacja ze szkolenia dotyczącego analizy kosztów i korzyści, pomocy publicznej, kwestii środowiskowych, a także ogólnych zagadnień związanych z naborem.

Zgodnie z instrukcją do wypełnienia pkt 13 załącznika 4 do Wniosku o dofinansowanie w ramach FEnIKS – Zgodność projektu z regulacjami ochrony środowiska i wymogami klimatycznymi jeśli zaznaczono „Nie” (brak znaczącego negatywnego wpływu na obszary, które są lub mają być objęte siecią Natura 2000), należy dołączyć wypełnioną przez właściwy organ deklarację znajdującą się w załączniku I oraz mapę, na której wskazano lokalizację projektu i obszarów Natura 2000. Stosownie do dalszych zapisów ww. instrukcji – brak obowiązku dostarczenia deklaracji Natura 2000 dotyczy tylko projektów o charakterze nieinfrastrukturalnym. Dla wszystkich pozostałych działań infrastrukturalnych, niezależnie od tego czy wymagają uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach czy też nie, należy dostarczyć deklarację Natura 2000 wraz z załącznikiem mapowym.

Zgodnie z instrukcją do wypełnienia pkt 14 załącznika 4 do Wniosku o dofinansowanie w ramach FEnIKS – Zgodność projektu z regulacjami ochrony środowiska i wymogami klimatycznymi jeśli zaznaczono odpowiedź „NIE”(brak wpływu na jednolite części wód) – mogą wystąpić dwie sytuacje:

1. przeprowadzono analizę w celu odpowiedzi na pytanie – należy dołączyć deklarację właściwego organu oświadczającą, że projekt nie pogarsza stanu jednolitej części wód, ani nie uniemożliwia osiągnięcia dobrego stanu/potencjału (dalej „deklaracja”) wraz z uzasadnieniem powodów takiej opinii,
2. nie przeprowadzono analizy w celu odpowiedzi na pytanie – projekt z uwagi na swój charakter nie wymaga rozpatrzenia w kontekście spełnienia warunków zgodnie z art. 68 Prawa wodnego. W przypadku takich projektów należy to odpowiednio wyjaśnić i nie ma obowiązku dołączania deklaracji. Będą to projekty:

1. studialne, czyli dotyczące opracowania dokumentacji, jeśli w ramach tych projektów nie zachodzi potrzeba działań fizycznych,
2. nieinfrastrukturalne (jak na przykład działania zakupowe, nie związane z ingerencją w środowisko),
3. obejmujące:

• przedsięwzięcia, dla których wydano decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach, w treści których znajdują się wnioski z przeprowadzonej analizy oddziaływania inwestycji na jednolite części wód;
• inwestycje lub działania, dla których uzyskano ocenę wodnoprawną, o której mowa w art. 425 ust. 1 Prawa wodnego;
• inwestycje dotyczące systemów ERTMS, SESAR, ITS, VTMIS i systemu aplikacji telematycznych, oraz dotyczące modernizacji statków i taboru kolejowego, jeżeli proponowane projekty nie obejmują robót fizycznych, które mogą negatywnie wpłynąć na jednolite części wód;
• termomodernizację budynków;
• kolektory słoneczne, panele fotowoltaiczne, powietrzne pompy ciepła;
• wszelkie prace konserwatorskie i restauratorskie prowadzone wewnątrz i na zewnątrz budynków;
• prace związane z wymianą źródeł i systemów grzewczych w budynkach;
• przebudowę obiektów, mieszczącą się w obrysie zewnętrznym ścian parteru budynku (m.in. nadbudowę, przebudowę układu wewnętrznego pomieszczeń itp.);
• energooszczędne oświetlenia ulic i dróg;
• kable teletechniczne instalowane na słupach;
• ścieżki rowerowe;
• montaż anten, nadajników i odbiorników na istniejących obiektach budowlanych;
• remontów obiektów budowlanych innych niż kategorie VIII, XXI, XXIV, XXVII, XXVIII, XXX z załącznika do Prawa budowalnego;
• zmiany sposobu użytkowania istniejących budynków;
• obiekty małej architektury i zagospodarowania terenów zielonych.

W związku z powyższym, jeśli planowane do objęcia wnioskiem o dofinansowanie prace budowlane wpisują się we wskazany w pkt 2 ppkt c katalog to nie ma obowiązku uzyskiwania deklaracji wodnej i należy to odpowiednio opisać w treści pkt 14 załącznika 4 wniosku o dofinansowanie.

W przypadku projektów, dla których nie ma obowiązku uzyskania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach poniższe załączniki nie są wymagane:

• 4.5. Streszczenie raportu o oddziaływaniu na środowisko lub cały raport (o ile dotyczy),
• 4.6 Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach (o ile dotyczy) wraz z obwieszczeniem o jej wydaniu,
• 4.8 Postanowienie z etapu ponownej oceny oddziaływania na środowisko wydane w trybie art. 90 ust 1 ustawy ooś (jeśli dotyczy).

Zgodnie z instrukcją do wypełnienia pkt 3 załącznika 4 do Wniosku o dofinansowanie w ramach FEnIKS – Zgodność projektu z regulacjami ochrony środowiska i wymogami klimatycznymi dla projektu infrastrukturalnego o trwałości co najmniej 5 lat należy przeprowadzić ocenę jego wpływu na klimat i dostosowania do zmienionego klimatu w zakresie, jaki wynika z rodzaju i skali projektu. Weryfikacja ta powinna zostać przeprowadzona zgodnie z Wytycznymi technicznymi dotyczącymi weryfikacji infrastruktury pod względem wpływu na klimat w latach 2021-2027 (2021/C 373/01) dostępnymi na tej stronie.

Weryfikacja ta dzieli się na dwa filary (łagodzenie, przystosowanie) oraz dwa etapy (preselekcja, szczegółowa analiza). Szczegółowa analiza zależy od wyniku etapu preselekcji i tak:

1. jeśli projekt należy do kategorii projektów wymienionych w tabeli 2 na stronie 20 ww. Wytycznych lub bezwzględne lub względne wielkości emisji nie przekraczają poziomu 20 000 ton ekwiwalentu CO2 rocznie (wartość dodatnia lub ujemna) nie ma obowiązku wykonywania szczegółowych analiz w zakresie filaru łagodzenie i można zakończyć ocenę na etapie preselekcji, co należy odpowiednio opisać w analizie klimatycznej,
2. jeśli w oparciu o analizę wrażliwości, narażenia i ocenę podatności na zagrożenia nie stwierdzono jakiegokolwiek potencjalnego znaczącego ryzyka zmiany klimatu – można zakończyć ocenę w zakresie filaru przystosowania do zmian klimatu na etapie preselekcji. Jeśli nie – należy wykonać szczegółową analizę i przedstawić dokumentację dotyczącą weryfikacji w zakresie odporności (przystosowania) do zmian klimatu.

Pojawiający się komunikat „Nabór przeznaczony jest dla innej wielkości przedsiębiorstw. Czy na pewno chcesz złożyć wniosek o dofinansowanie?” wynika z walidacji w systemie na etapie wprowadzania wniosku ale nie blokuje on możliwości złożenia wniosku w systemie.

W przypadku wnioskodawców zobowiązanych do sporządzania sprawozdań finansowych zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości składają oni sprawozdania przygotowane zgodnie z tym standardem rachunkowości.

Składane sprawozdania finansowe powinny obejmować 3 ostatnie lata obrachunkowe, tj. w przypadku podmiotów, dla których rok obrachunkowy pokrywa się z rokiem kalendarzowym powinny to być sprawozdania za lata 2023, 2022 i 2021. W przypadku, gdy na moment składania wniosku o dofinansowanie sprawozdanie finansowe za ostatni rok nie zostało jeszcze sporządzone, wnioskodawca może przedłożyć za ten rok dane finansowe (informacja finansowa odpowiadające swoim zakresem części: rachunek zysków i strat, bilans, rachunek przepływów pieniężnych sprawozdania finansowego) a po sporządzeniu sprawozdania finansowego złożyć je w ramach uzupełnienia załączników do wniosku o dofinansowanie samodzielnie lub na wezwanie CUPT.

Kryterium specyficzne pn. „Gotowość techniczna projektu do realizacji” jest kryterium rankingującym. Jest to grupa kryteriów ocenianych punktowo. Ich celem jest premiowanie określonych cech projektów, pożądanych z punktu widzenia zapisów programu FEnIKS 2021-2027. Niespełnienie kryterium (ocena 0 pkt) nie eliminuje projektu z możliwości otrzymania dofinansowania. Liczba zebranych punktów decyduje o pozycji projektu na liście rankingowej.

Zgodnie z informacją zawartą w definicji tego kryterium w przypadku, gdy któryś z wymienionych etapów przygotowania projektu nie jest konieczny, a projekt jest gotowy do realizacji otrzymuje maksymalną liczbę punktów.

Zakup urządzenia spełniającego definicję środka trwałego należy przypisać do kategorii wydatków „Środki trwałe/dostawy”. Zakup i dostawę materiałów i środków niebędących środkami trwałymi należy powiązać z kategorią „Dostawy (inne niż środki trwałe)”.

Zgodnie z horyzontalnym kryterium obligatoryjnym nr 4 (zał. 4a do Regulaminu wyboru projektów) projekt nie może zostać zakończony przed złożeniem dokumentacji aplikacyjnej. Należy wykazać, że projekt nie został fizycznie ukończony (w przypadku robót budowlanych) lub w pełni zrealizowany (w przypadku dostaw i usług) przed przedłożeniem wniosku o dofinansowanie, niezależnie od tego, czy wszystkie dotyczące tego projektu płatności zostały przez wnioskodawcę dokonane. Przez projekt ukończony/zrealizowany należy rozumieć projekt, dla którego przed dniem złożenia wniosku o dofinansowanie nastąpił odbiór końcowy ostatnich robót (protokół odbioru końcowego), dostaw lub usług. Niespełnienie tego kryterium eliminuje projekt z możliwości otrzymania dofinansowania.

Zgodność projektu z wymogami klimatycznymi należy przeprowadzić jako ocenę jego wpływu na klimat i dostosowania do zmienionego klimatu w zakresie, jaki wynika z rodzaju i skali projektu. Dotyczy to także projektów zakupowych. Weryfikacja ta powinna zostać przeprowadzona zgodnie z Wytycznymi technicznymi dotyczącymi weryfikacji infrastruktury pod względem wpływu na klimat w latach 2021-2027 (2021/C 373/01) dostępnymi na stronie: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52021XC0916(03)

Weryfikacja ta dzieli się na dwa filary (łagodzenie, przystosowanie) oraz dwa etapy (preselekcja, szczegółowa analiza). Szczegółowa analiza zależy od wyniku etapu preselekcji i tak:

1.  jeśli projekt należy do kategorii projektów wymienionych w pkt 3.2.1. tabela 2 na stronie 20 ww. Wytycznych lub bezwzględne lub względne wielkości emisji nie przekraczają poziomu 20 000 ton ekwiwalentu CO2 rocznie (wartość dodatnia lub ujemna) nie ma obowiązku wykonywania szczegółowych analiz w zakresie filaru łagodzenie i można zakończyć ocenę na etapie preselekcji, co należy odpowiednio opisać w analizie klimatycznej – wyniki przeprowadzonej analizy należy należycie uzasadnić;
2. jeśli w oparciu o analizę wrażliwości, narażenia i ocenę podatności na zagrożenia nie stwierdzono jakiegokolwiek potencjalnego znaczącego ryzyka zmiany klimatu – można zakończyć ocenę w zakresie filaru przystosowania do zmian klimatu na etapie preselekcji (analiza wrażliwości, analiza narażenia, analiza podatności  na zagrożenia). Jeśli nie – należy wykonać szczegółową analizę i przedstawić dokumentację dotyczącą weryfikacji w zakresie odporności (przystosowania) do zmian klimatu. wyniki przeprowadzonej analizy należy należycie uzasadnić w szczególności jeśli chodzi o odstąpienie od przeprowadzenia oceny szczegółowej.

Każdy załącznik składany do wniosku o dofinansowanie musi zostać:

• odpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym przez upoważnioną osobę w przypadku dokumentów i oświadczeń elektronicznych

albo

• załączony w formie skanu w przypadku dokumentów papierowych i opatrzony kwalifikowanym podpisem elektronicznym przedstawiciela wnioskodawcy, poświadczającym zgodność cyfrowego odwzorowania z dokumentem w postaci papierowej.

Załączniki do wniosku o dofinansowanie, w tym wymagane oświadczenia, stanowią integralną część wniosku o dofinansowanie. Listę oraz zakres wymaganych załączników do WOD określa załącznik nr 2 do Regulaminu.

W systemie należy uzupełnić wszystkie wskaźniki obligatoryjne w ramach naboru.

Nie ma takiego wymogu.

Działania informacyjno-promocyjne stanowią wydatek niekwalifikowalny w ramach Działania FENX.04.03 Infrastruktura lotnicza w TEN-T. Wydatki w ramach działania informacyjno-promocyjnego należy wykazać w budżecie projektu jako wydatek niekwalifikowalny.

Zgodnie z horyzontalnym kryterium obligatoryjnym nr 4 (zał. 4a do Regulaminu wyboru projektów) projekt nie może zostać zakończony przed złożeniem dokumentacji aplikacyjnej, tj. nie nastąpił odbiór końcowy ostatnich robót, dostaw lub usług. Zatem jeżeli ukończony jest tylko jeden z wielu elementów zakresu rzeczowego, oznacza to że projekt jest nadal w trakcie realizacji. W opisanej sytuacji kryterium jest spełnione, gdyż nie mamy do czynienia z projektem zakończonym.